Hidradenitis Suppurativa (Köpek Memesi Hastalığı)

Hidradenitis Suppurativa, içinde kıl kökünün de olduğu ter bezlerinin, deriye açılan kanalların tıkanması sonucu, ter bezinin birikmesi ve daha sonra iltihaplanmasıyla karakterize bir enflamatuar bir hastalıktır.

Bu oluşan ter bezinin içindeki enflamasyon daha sonra tüneller açarak diğer ter bezlerine, derinin altındaki diğer dokulara yayılırlar. Tedavisinde, enflamatuar bir hastalık olduğu için, enflamatuar ve enflamasyonu önleyici ilaçların etkisi vardır. Bunlar anti-enflamatuar ilaçlar olduğu gibi antibiyotikler de etkilidir. Ayrıca TNF-Alfa biyokerleri dediğimiz bazı immun-modülatör ilaçlar da bu hastalıkta etkilerini göstermişlerdir. Ancak başlamış bir Hidradenitis Suppurativa hastalığı hiçbir zaman ilaçlarla tam olarak tedavi edilemez. Çünkü enflamasyon orada ortadan tamamen kalkmıyor. İyileşen yerler hidrosis ile iyileşiyor. Ter bezleri ve kıl kökünün olduğu bölgelerde başlamış bir enfeksiyon kısa ya da uzun aralıklarla tekrar edebililyor. Burada gerçek ve tam tedavi ancak ve ancak cerrahi ile olur.

Cerrahi yöntemin de birkaç şekli vardır. Bunlardan birisi enflamasyonu ve iltihabı dışarı akıtacak ve hastayı rahatlatacak yöntemlerdir. Bunlarla (küçük cerrahi işlemlerle) aktif dönemde enflamasyon ortadan kaldırılır. Ama kesin olan tedavi ise o bölgede hastalıklı olan bölgenin tamamen çıkartılması ve o bölgelerin deri yamalarıyla kapatılması yöntemine dayanır. Bu enflamatuar bölgenin tamamı çıkarıldığında hastalığın o bölgede nüksetme şansı sıfırlanmış olur. Ancak vücudun daha başka bölgelerindeki ter bezlerinin olduğu yerlerde hastalığın çıkma şansı yine vardır. Yapılacak şey burada hastalık başladığı anda küçük cerrahi müdahalelerle o bölgeyi eksize etmek yani çıkartmak böylece kişiler normal hayatına dönebilir.

Sonuç olarak Hidradenitis Suppurativa’nın tam tedavisi vardır. Bunun da yöntemi sadece cerrahidir.

Hidradenitis suppurativanın kesin nedeni henüz bilinmemektedir. Ancak genetik etkenler bu hastalığın en önemli etkenlerinden birisidir. Bunun yanı sıra hormonlar, aşırı kilo, alkol ve sigara tüketiminin hidradenitis supurativayı tetiklediği bilinmektedir. 

Hidradenitis suppurativa, koltuk altı, meme altı, kasık, göbek deliği çevresi, kalçaların arası, iç bacakların birbirine sürten kısmı ve kadın cinsel organı gibi alanlarda sıkça görülmektedir. 

Erken teşhis edilmiş hidradenitis suppurativa vakalarında ilaç tedavisi ile hastalığın ilerlemesi önlenebilmektedir. Ancak o bölgenin cerrahi olarak çıkarılıp bölgenin temizlenmesi günümüzde en etkili tedavi şeklidir. 

Hidradenitis suppurativa görüldüğü bölgelerde başlangıçta cilt altından yüzeye açılan küçük ve akıntılı yumrular ile karakterizedir. Bu kronik yaralar zaman ile cilt altında tüneller şeklinde ilerleyebildiği gibi cilt yüzeyinde de akıntılı ve kaşıntılı yaralar şeklinde görülebilmektedir. 

Hidradenitis suppurativa hastalığı bulunduğu bölgeye, yaranın büyüklüğüne ve derinliğine aynı zaman da hastanın durumuna da bakılarak tek seansta yapılabildiği gibi birkaç seansta da yapılabilmektedir. 

Her cerrahi operasyonun olduğu gibi bu ameliyatın da kişinin vücut direncine, yarasının büyüklüğüne ve dağılım bölgesine bağlı olarak zorluk derecesi artıp azalabilmektedir. Bu konuda ki en doğru bilgiyi ameliyattan önceki muayeneleriniz de doktorunuz sizin ile paylaşacaktır. 

Hidradenitis suppurativa ergenlikten sonra başlar. Uzun yıllar devam edebilir ve zamanla kötüleşebilir. Bu hastalığın ilaçlar ile yapılan semptomlara yönelik tedavisi kesin çözüm değildir. O an için söndürüp geriletse de ilerleyen zaman da yeniden alevlenebilir. Kesin çözüm cerrahidir. Eğer cerrahi iyi planlanır ve geniş alınır ise alınan bölgelerde tekrar görülmesi beklenmez. 

Hidradenitis suppurativa çoğunluk ile genel anestezi altında yara bölgesinin genişliği ve hangi bölgelerde olduğuna bağlı olarak 2-3 saat sürmektedir. 

Kişileri sosyal hayattan uzaklaştırarak depresyona sokabilen HS bulaşıcı bir hastalık olmamakla birlikte, tanısı çok geç konduğu için bu hastalıkla birlikte yaşayan kişilerin yaşam kalitesini bozabilmektedir. 

Tüm cerrahi operasyonlarında olduğu gibi ağrı durumu kişinin bünyesine bağlı olarak değişmektedir. Bunun yanı sıra ameliyat edilecek bölgenin genişliği, hangi bölgelere müdahele edileceği de ağrı durumunu etkilemektedir. Ancak hastane ortamında olunacağı için burada ağrılar kontrol altına alınabilmektedir. Daha sonrasında da doktorunuzun önerdiği ağrı kesiciler ile bu dönem rahatlıkla atlatılabilir. 

Her cerrahi operasyon belirli ölçüde risk taşımaktadır. Bu riskler uygulanacak teknik, hastanın genel durumu, hastalığın boyutu, müdahale büyüklüğü ve daha birçok nedene göre farklılık gösterir. Bunun yanı sıra kanama, enfeksiyon, bölgenin iyi çıkarılamamasına bağlı olarak tekrarlaması ve anesteziden kaynaklanan riskler mevcuttur. 

Ameliyat sonrası her cerrahi operasyonda olduğu gibi enfeksiyon, kanama vs risklerin önüne geçilmesi adına doktorun tavsiyelerine tam anlamıyla uyulması gerekmektedir. Bunun yanı sıra ameliyattan sonra ilk birkaç hafta çok ağır egzersizlerden kaçınılmalı terlememeye özen gösterilmelidir. 

Tüm cerrahi operasyonlardan sonra ameliyat bölgesinin genişliğine bağlı olarak bir iz kalmaktadır. Ancak bu izler zaman içerisinde görünürlüğünü önemli ölçüde yitirmektedir. Hidradenitis ameliyatlarında da cerrahinin yapıldığı bölgelerde belirli bir miktar iz kalmaktadır. 

En yaygın belirtisi siyah noktaların bulunduğu küçük çukur bölgelerdir. Bunun dışında; kırmızı, hassas yumrular, ağrılı bezelye büyüklüğünde yumrular hidradenitis suppurativa belirtileridir. Bunlar deri altında gelişen yıllarca sürebilen büyüyen ve iltihaplanan yumrulardır. 

Erkeklere oranla kadınlarda daha sık görüldüğü bilinen hidradenitis suppurativa hemen hemen her yaş grubunda görülebilen bir cilt hastalığıdır. Ancak sık görülme yaşı ergenlik ile 40 yaş arasında olduğu bilinmektedir. 

Spor yapmak, hidradenitis suppurativa (HS) hastalığını doğrudan kötüleştirmez ancak bazı durumlarda semptomları tetikleyebilir. Özellikle yoğun egzersiz sırasında aşırı terleme, sürtünme ve ciltteki ısınma, HS lezyonlarının daha da büyümesine veya yeni lezyonların oluşmasına neden olabilir. Ancak düzenli ve uygun şekilde yapılan hafif egzersizler, genel sağlık üzerinde olumlu etkiler yaratabilir ve stresi azaltarak hastalığın yönetimine yardımcı olabilir. Bu nedenle, egzersiz yaparken terin vücutta uzun süre birikmesini engellemek, rahat kıyafetler giymek ve egzersiz sonrası cildi temiz tutmak gibi önlemler alınabilir.

Hidradenitis Suppurativa (HS), genellikle kronik bir cilt hastalığıdır ve tam anlamıyla iyileşmesi zor olabilir. Tedavi, semptomların hafifletilmesi ve hastalığın ilerlemesinin durdurulması üzerine odaklanır. Ancak, hastalığın seyrine bağlı olarak bazı bireyler tedavi ile uzun süreli remisyona (belirtilerin kaybolması) girebilirken, bazıları sürekli alevlenmeler yaşayabilir. Erken teşhis ve uygun tedavi ile yaşam kalitesi önemli ölçüde iyileştirilebilir, ancak tam bir iyileşme genellikle mümkün değildir. Tedavi seçenekleri arasında topikal tedaviler, antibiyotikler, biyolojik ilaçlar ve cerrahi müdahale bulunur.

Hidradenitis Suppurativa (HS), genellikle ciltte iltihaplı, ağrılı apselerle karakterize edilen bir cilt hastalığıdır. Bu hastalığın evreleri, genellikle Hurley evreleme sistemi ile sınıflandırılır. İlk evre (Hurley evresi I) tek başına apse veya nodüllerle sınırlıdır, ancak genellikle tek bir bölgede görülür. İkinci evre (Hurley evresi II) birden fazla apsenin ve sinüslerin (kanallar) oluştuğu, daha geniş alanları etkileyen bir aşamadır. Üçüncü evre (Hurley evresi III) ise, bu sinüslerin birbiriyle birleşerek büyük lezyonlara yol açtığı, yaygın ve ciddi bir aşamadır. Bu evreleme, hastalığın şiddetini ve tedavi gereksinimlerini belirlemede yardımcı olur.

Hidradenitis Suppurativa (HS) bazen diğer cilt hastalıklarıyla karışabilir, çünkü benzer belirtiler gösteren birçok cilt hastalığı vardır. Özellikle, sivilce (akne), folikülit, apse oluşumları veya enfekte ter bezlerinin neden olduğu cilt sorunlarıyla karışması mümkündür. HS, özellikle cilt altı iltihap ve ağrılı lezyonlarla karakterize olsa da, bu belirtiler bazı enfeksiyonlar veya diğer inflamatuar cilt hastalıklarıyla da görülebilir. Ayrıca, HS'nin ciltte bıraktığı izler ve skarlaşmalar, başka cilt hastalıklarının etkisiyle karışabilir. Bu nedenle, doğru bir tanı koymak için dermatolog tarafından ayrıntılı bir değerlendirme yapılması önemlidir.

Hidradenitis Suppurativa'nın (HS) tam olarak önlenmesi mümkün olmasa da, hastalığın alevlenmesini engellemeye yardımcı olabilecek bazı önleyici tedbirler bulunmaktadır. Öncelikle, aşırı terleme ve cilt sürtünmesini azaltmak için rahat, pamuklu giysiler tercih edilmelidir. Düzenli olarak cilt temizliği ve hijyenin sağlanması, bakteriyel enfeksiyon riskini azaltabilir. Bununla birlikte sigara içmek de HS'nin şiddetini artırabileceğinden, sigara kullanımının bırakılması önerilir. Sağlıklı bir diyet, özellikle düşük glisemik indeksli gıdalar tüketmek, hastalığın semptomlarını hafifletebilir. Ayrıca stresin, HS'nin alevlenmesine yol açabileceği için stres yönetimi tekniklerine başvurmak da önemlidir.

Köpek memesi hastalığı olarak bilinen Hidradenitis Suppurativa (HS) ile çıbanı ayırt etmek için bazı önemli farklara dikkat etmek gerekir. Çıban genellikle tek bir bölgede oluşan, ağrılı, kızarık ve iltihap dolu bir şişliktir; bakteriyel enfeksiyon kaynaklıdır ve tedaviyle kısa sürede iyileşebilir. Hidradenitis Suppurativa ise tekrarlayıcı bir cilt hastalığıdır, koltuk altı, kasık gibi kıvrım bölgelerinde çift taraflı ve kronik şekilde görülür. HS’de zamanla birbirine yakın birçok lezyon, fistül ve iz oluşabilirken, çıban genellikle tek ve iz bırakmadan iyileşebilir. Eğer lezyonlar sık tekrar ediyor, birden fazla yerde çıkıyor ve uzun süredir devam ediyorsa, bu belirtiler Hidradenitis Suppurativa’yı işaret ediyor olabilir.

Hidradenitis suppurativa (HS) tanısı, genellikle hastanın klinik bulguları ve öyküsü doğrultusunda uzman doktor tarafından konur. Tanı koymada en önemli kriterler; tekrarlayan, ağrılı, nodül veya apse şeklinde lezyonların özellikle koltuk altı, kasık, kalça, meme altı gibi ter bezlerinin yoğun olduğu bölgelerde görülmesi ve bu lezyonların zamanla iz, fistül veya skar dokusu oluşturmasıdır. Tanı için özel bir laboratuvar testi olmamakla birlikte, enfeksiyon veya diğer cilt hastalıklarıyla karışmaması için kan testleri, kültürler veya biyopsi gibi yardımcı yöntemler kullanılabilir. Hastalığın şiddeti ve yayılımını değerlendirmek amacıyla Hurley evrelemesi gibi sınıflamalar da tanı sürecinde önemli rol oynar.

Hidradenitis Suppurativa (HS) ilk başta genellikle ciltte ağrılı, iltihaplı şişlikler veya yumrular olarak ortaya çıkar. Bu şişlikler, özellikle koltuk altı, kasık, popo bölgesi ve göğüs altı gibi sürtünmeye yatkın bölgelerde görülür. Başlangıçta bu nodüller, küçük, kırmızı ve hassas olabilir, ancak zamanla büyüyüp irinli apseye dönüşebilir. Bu apse, cilt altında biriken iltihap nedeniyle patlayarak yara veya deliklere neden olabilir. Ayrıca, hastalığın ilerleyen evrelerinde kalıcı izler, şerit şeklinde yara izleri ve tünel benzeri yapılar (sinüs trakti) oluşabilir. İlk belirtiler genellikle ağrılı olup, enfeksiyonun yayılmasını engellemek için erken tanı ve tedavi önemlidir.

Hidradenitis suppurativa (HS), özellikle ilerleyen evrelerde, sosyal hayatı önemli ölçüde etkileyebilir. Hastalığın oluşturduğu ağrılı şişlikler, iltihaplı yaralar ve izler, kişinin özgüvenini olumsuz etkiler ve topluluk içinde utanma duygusu yaratabilir. Ciltteki görünüm değişiklikleri nedeniyle, sosyal etkinliklere katılma isteği azalabilir, bazen insanlar hastalığın fiziksel etkilerinden dolayı kendilerini izole edebilirler. Ayrıca, HS'nin ağrılı doğası, günlük aktiviteleri zorlaştırabilir, iş yerinde veya okulda performans kaybına neden olabilir. Bu durum, depresyon ve anksiyete gibi psikolojik etkileri de beraberinde getirebilir. Ancak, doğru tedavi ve destek grupları ile bu etkiler yönetilebilir ve hastalar sosyal hayatlarını yeniden düzenleyebilirler.

Hidradenitis suppurativa (HS) hastalığının seyrini kilo verme etkileyebilir. Aşırı kilo, vücutta artan sürtünme ve terleme gibi faktörlere yol açarak HS belirtilerini kötüleştirebilir. Ayrıca, obezite, inflamasyonu artırarak hastalığın daha şiddetli hale gelmesine neden olabilir. Kilo vererek vücut ağırlığının azaltılması, bu tür tetikleyicileri engelleyebilir ve HS'nin şiddetini hafifletebilir. Bununla birlikte, kilo kaybı, tedaviye tek başına bir çözüm getirmez, ancak hastalığın yönetiminde önemli bir yardımcı faktör olabilir. Yine de, kilo verme sürecinde sağlık profesyonellerinin rehberliğiyle hareket edilmesi önemlidir.

Hidradenitis Suppurativa (HS), bulaşıcı bir hastalık olmadığı için doğum sırasında veya emzirme yoluyla çocuğa geçmez. Bu hastalık genetik yatkınlıkla ilişkili olabilir, yani ailede HS öyküsü olan bireylerde hastalığın görülme olasılığı artabilir; ancak bu durum, hastalığın doğrudan anneden çocuğa geçtiği anlamına gelmez. Emzirme sırasında da HS'nin süt yoluyla bulaşması söz konusu değildir ve annenin aktif lezyonları meme dışında bir bölgede ise emzirmeye engel bir durum oluşturmaz. Ancak, eğer memede lezyon varsa ve açık yara ya da enfeksiyon durumu mevcutsa, emzirme sırasında dikkatli olunmalı ve hekim önerisi doğrultusunda hareket edilmelidir.

Hidradenitis Suppurativa (HS) otoimmün bir hastalık olarak sınıflandırılmasa da bağışıklık sistemiyle ilişkili kronik inflamatuar bir hastalık olarak kabul edilir. HS’nin kesin nedeni tam olarak bilinmemekte olup, bağışıklık sisteminin cilt altındaki kıl foliküllerine aşırı tepki vermesi sonucu oluşan iltihaplanmalarla karakterizedir. Ayrıca, HS’li bireylerde otoimmün hastalıklarla (örneğin inflamatuvar bağırsak hastalıkları, spondilit gibi) birlikte görülme oranı genel popülasyona göre daha yüksektir. Bu durum, HS’nin bağışıklık sistemi düzensizlikleriyle ilişkili olabileceğini düşündürmektedir. Ancak, HS doğrudan bir otoimmün hastalık olarak sayılmamakta, daha çok otoinflamatuar hastalıklar grubuna yakın durmaktadır.

Hidradenitis Suppurativa (HS) çocuklarda da görülebilir, ancak genellikle ergenlik sonrası dönemde ortaya çıkma eğilimindedir. HS’nin gelişimi, sıklıkla hormonal değişimlerle ilişkilendirildiği için hastalık genellikle puberte döneminden sonra başlar. Yine de nadir de olsa çocuk yaşta başlayan vakalar bildirilmiştir. Genetik yatkınlık, obezite ve erken yaşta başlayan hormonal değişiklikler çocukluk döneminde HS gelişim riskini artırabilir. Çocuklarda tanı koymak daha zor olabilir çünkü hastalık genellikle akne, kıl kökü iltihabı veya diğer cilt problemleriyle karıştırılabilir. Bu nedenle, özellikle tekrarlayan ve iyileşmeyen ağrılı cilt lezyonları görüldüğünde, bir uzman doktora başvurulması önemlidir.

Hidradenitis Suppurativa ameliyatı sonrasında belirli bir düzeyde ağrı beklenebilir ve bu genellikle normal bir iyileşme sürecinin parçasıdır. Ağrının şiddeti, yapılan cerrahinin kapsamına ve müdahale edilen bölgeye göre değişebilir. Örneğin, geniş alanların çıkarıldığı ya da deri grefti uygulandığı durumlarda ağrı daha belirgin olabilir. Ancak bu ağrı genellikle ağrı kesici ilaçlarla kontrol altına alınır. İlk birkaç gün daha yoğun olan ağrı, genellikle 3. günden sonra azalır. Hastaların, ağrıya neden olabilecek ani veya zorlayıcı hareketlerden kaçınmaları ve doktorun önerdiği şekilde yara bakımını yapmaları, iyileşme sürecini hem hızlandırır hem de rahatsızlık düzeyini azaltır.